Píkan

Píkan hefur bæði innri og ytri skapabarma og verja þeir þvagrásaropið og leggangaopið. Á ytri skapabörmunum vaxa oft hár en innri skapabarmarnir eru án hára. Efst á innri skapabörmunum er snípurinn (e. clitoris). Skapabarmarnir eru báðir mjög næmir og geta örvast við snertingu. Við örvun fer mikið blóðflæði til skapabarmanna og þá stækkar vefurinn og verður enn næmari.

Skapabarmarnir eru afar ólíkir milli einstaklinga og geta verið langir eða stuttir, krumpaðir eða sléttir, mislitir og jafnvel breyst með aldrinum. Sumir kjósa að fara í aðgerð á skapabörmum, þá oftast ef að formið á þeim er truflandi. Of langir skapabarmar geta truflað í kynlífi eða valdið öðrum óþægindum. Sumir vilja fara í aðgerð eingöngu í fegrunarskyni, sem er möguleiki. Samt er mikilvægt að muna að allir skapabarmar eru fallegir og það er ekki til ein gerð sem er betri en önnur.

Snípnum er oft lýst sem "toppnum á ísjakanum". Þegar horft er á píkuna utanfrá sést nefninlega bara í mjög lítinn hluta af snípnum, svokallaða snípshettuna. Allur snípurinn er miklu stærri og liggur undir húðinni, í kringum leggöngin og teygir sig út um allt.

Snípurinn myndast á sama hátt og typpið og er úr sama vef, risvef eða svampvef. Snípurinn getur fyllst af blóði og stækkað, sem veldur meiri örvun.

Það er hægt að örva snípinn utan frá með snertingu, titrara o.fl. Hann liggur alltaf efst við innri skapabarmana og er misstór. Það er kannski ekki létt að greina hann með augunum en auðvelt að finna hann með snertingu þar sem hann er langnæmastur. Snípurinn hefur nefnilega 8000 taugaenda bara í litla toppnum sem við sjáum!

Snípinn má líka örva innan frá og hann gerir samfarir um leggöng góð, en hann liggur vel í kringum leggöngin. Suma má jafnvel örva í gegnum svokallaðan G-blett sem er talinn vera 2-7 cm inn í leggöngin og er í framveggnum (í átt að maganum).

Ólíkt leggöngunum þá bleytir snípurinn sig ekki sjálfur og því getur verið gott að nota sleipiefni eða bleytu frá leggöngunum þegar komið er við snípinn. Annars getur orðið óþægilegur núningur sem veldur sárum og veseni.

Leggangaopið liggur neðar en þvagrásaropið. Þaðan út kemur útferð, túrblóð og börn sem fæðast um leggöng. Þangað eru einnig túrtappar og álfabikarar settir inn og þess vegna er hægt að pissa með túrtappa og álfabikar þar sem þvagrásin er ennþá opin.

Útferð er eðlilegur hluti af hreinsunarferli píkunnar en það er hægt að nota hana líka til að greina óreglu í píkunni. Vanalega er útferðin glær eða hvít en það getur breyst með tíðahringnum og hún orðið gulleit eða brúnleit. Það er mismikil og breytileg lykt af útferð milli fólks og lyktin breytist líka með tíðahringnum. Það er mikilvægt að þekkja líkama sinn og vita hvernig útferðin er vanalega - miklar breytingar á þinni eðlilegu útferð geta verið merki um sýkingu.

Þar sem píkan hreinsar sig sjálf er ekki mælt með að setja sápu á innri skapabarmana og alls ekki inn í leggöngin. Það er nóg að viðhalda hreinlæti með volgu vatni á ytri kynfærin og leyfa leggöngunum að hreinsa sig sjálf.

Þvagrásaropið liggur rétt undir snípnum og ofan við leggöngin. Þvagrásaropið er örsmátt og því er engin hætta á að ruglast á því og leggangaopinu. Þaðan kemur þvagið út og einnig getur komið þaðan vökvi við saflát (e. squirting).

Saflát er hluti af fullnægingu sem sumir upplifa. Þá losnar vökvi úr þvagrásinni sem er ekki þvag og líkist meira bleytunni sem myndast í leggöngunum. Tilfinningin við saflát getur líkst því að þurfa að pissa. Vökvinn sem kemur út er ekki frá þvagblöðrunni heldur kirtlum sem heita Skene's glands.

Legið liggur ofan á þvagblöðrunni. Vanalega er það á stærð við krepptan hnefa. Það er búið til úr vöðvavef og innan í leginu er vefur sem kallast legslíma. Legslíman er vefurinn sem tekur breytingum á tíðahringnum og í óléttu. Þegar blæðingar eiga sér stað er legslíman að losna frá leginu og skila sér út um leggöngin. Ef að frjóvgað egg sest í legslímuna stöðvar það blæðingarferlið. 

Neðst á leginu er leghálsinn. Hann kemur m.a. í veg fyrir að eitthvað komist frá leggöngunum upp í legið. Það eina sem kemst þar í gegn eru sæðisfrumurnar. Túrtappar og aðrir hlutir geta ekki komist inn í legið. 

Leghálsinn getur verið viðkvæmur og því geta samfarir valdið óþægindum ef farið er of djúpt inn í leggöngin og leghálsinn snertur. Sumar stellingar geta bætt úr þeim óþægindum eða þá að reynt er að fara styttra inn í leggöngin. 

Leggöngin byrja við leggangaopið og enda við leghálsinn. Þau eru vanalega í kringum 6 cm á lengd. Við kynferðislega örvun getur legið lyft sér upp og lengt leggöngin og þau slaka líka á og víkka. Þess vegna geta t.d. typpi sem eru lengri en 6 cm komist inn í leggöngin. ​

Litlir kirtlar sitja sitt hvoru megin við enda legganganna (við opið) og seyta vökva sem bleytir leggöngin, eins og náttúrulegt sleipiefni. Innri veggir legganganna eru viðkvæmir og þess vegna geta myndast lítil sár við samfarir. Aðal ástæðan er sú að það er ekki nægileg bleyta við samfarir eða leggöngin eru ekki nógu slök. Það er ekki hættulegt að það blæði við samfarir en auðvelt að koma í veg fyrir það með notkun sleipiefnis eða lengri tíma í forspil og slökun áður en kynlíf hefst. ​

Leggöngin eru góð í að hreinsa sig sjálf og þess vegna myndast útferð. Það er sérstök bakteríuflóra sem verndar leggöngin. Ef þessi flóra raskast getur komið upp sveppasýking. Það getur gerst vegna sápu eða annara efna sem kemst inn í leggöngin, töku sýklalyfja, blæðinga, þröngra buxna og fleira. Sveppasýking getur líka smitast milli bólfélaga. Hægt er að taka lyf til að losna við sýkinguna og koma flórunni aftur í rétt far. 

Þessi viðkvæma bakteríuflóra gerir það líka að verkum að ekki er sniðugt að fara með neitt beint úr endaþarmi inn í leggöng. Í samförum er mælt með að skipta um smokk ef farið er frá endaþarmi yfir í leggöng og við notkun kynlífstækja skal þrífa þau vel á milli. 

Meyjarhaftið (e. hymen) er teygjanleg himna eða hringur sem liggur innan í leggöngunum. Hjá sumum þekur hún allt holið og "lokar" leggöngunum en oft er þetta bara þykkur hringur innan í leggöngunum. Þessi himna getur slitnað eða rofnað og gerir það hjá langflestum á lífsleiðinni. Hjá sumum rofnar hún við kynlíf en hjá öðrum við áreynslu eins og fimleika eða hjólreiðar. Það getur blætt örlítið þegar himnan rofnar í fyrsta skiptið. 

Eggjastokkarnir geyma öll eggin sem við fæðumst með. Þeir sjá líka um að mynda kynhormónin okkar: estrógen, prógestrón og testósterón. Í hverjum tíðahring losa eggjastokkarnir egg, oftast bara eitt en stundum fleiri (þannig verða tvíeggja tvíburar til). Þessi losun á eggjum hættir í kringum 40-50 ára aldur og þá verða tíðahvörf. Blæðingar hætta og getnaður getur ekki átt sér stað lengur. 

Eggjaleiðararnir grípa eggið sem losnar frá eggjastokkunum og fer með það niður í legið. Frjóvgun (þegar sáðfruma hittir egg) á sér stað í eggjaleiðurunum. Eggin geta lifað í nokkra daga í eggjastokkunum.